Speech burgemeester Astrid Heijstee, Dodenherdenking 4 mei 2025, Roelofarendsveen

Goedenavond.

Fijn om u allen hier te zien. Om samen te herdenken, in Roelofarendsveen. Een bijzonder welkom aan de veteranen die hier vanavond aanwezig zijn  en waarvoor het zo belangrijk is dat we vandaag 2 minuten stil zijn met elkaar.

Vandaag herdenken we de burgers en militairen, die in Nederland of waar dan ook ter wereld zijn omgekomen of vermoord; Zowel tijdens de Tweede Wereldoorlog en de koloniale oorlog in Indonesië, als in oorlogssituaties en bij vredesoperaties waar Nederland bij betrokken is geweest. Dat doen we in Roelofarendsveen, maar ook in Leimuiden, Woubrugge en Kaag. Daar zijn inwoners ook samen gekomen om in stilte te herdenken.

Achter het enorme aantal slachtoffers dat in al die oorlogen gevallen is, schuilt een oma, een vader, een zus, een vriend. Het is onze plicht om de herinnering aan hen levend te houden, en om gehoor te geven aan de opdracht die zij ons hebben ingeprent: ‘Dat nooit weer’.

En juist die opdracht lijkt nu zo ver weg. Sinds het uitbreken van de Tweede Wereld oorlog hebben we nog nooit een dag zonder oorlog in de wereld gehad. We leven met de verhalen van vroeger, maar ook met de gruwelijke gebeurtenissen in de oorlogen die zo dichtbij en actueel zijn. De oorlog in Oekraïne duurt nog steeds voort. De oorlog in de Gazastrook houdt ons bezig. Op vele plekken op de wereld vindt, ook vandaag, menselijk leed plaats.

De afstand tot de Tweede Wereldoorlog wordt met de jaren steeds groter, zeker nu de eerste generatie wegvalt die de oorlog in al haar omvang heeft meegemaakt. Maar bijna iedereen heeft nog wel ergens een verbinding met die periode in onze geschiedenis. Of dat nu door verhalen van opa of oma is, door documentaires die in deze weken weer veel langskomen op de televisie of door de geschiedenislessen op school. Ik sprak met veteranen. Ook daar zijn herinneringen nog altijd levend en raakt het emoties. Het is belangrijk om de verhalen te blijven vertellen. Opdat we nooit vergeten.  

Bijna 80 jaar geleden werd op 12 september 1944 Nederland bevrijd. Het eerste dorp was het Limburgse Mesch. Het duurde nog maanden voordat heel Nederland bevrijd was. Morgen, 5 mei, staat in het teken van de vrijheid. 80 jaar leven in vrijheid. Een heel mensenleven in vrijheid. Het lijkt zo gewoon, maar dat is het natuurlijk niet. Ik roep u dan op ook op onze vrijheid te koesteren en op te staan tegen iedereen die de vrijheid bedreigt.

De waarde van het leven in vrijheid is, juist in deze tijd van polarisatie en dreiging, zo belangrijk. Angst voor oorlog neemt toe, ook in onze samenleving. Maar vrijheid is daarmee ook kwetsbaar. Vrede komt niet vanzelf. Daar moet je hard voor werken.

Onverdraagzaamheid overheerst gemakkelijk. En voor je het weet is dat het nieuwe normaal. Maar door met elkaar alert te zijn, kunnen we die beweging tegengaan. Daar geloof ik in en daar blijf ik mij voor inzetten. Dat hoeft overigens niet altijd met grote woorden. Maar dat zit juist in kleine dingen. Praat thuis en op school over wat we zien en wat we horen. Geef met elkaar het goede voorbeeld en durf te spreken op de momenten dat we uitsluiting zien. In alle gevallen begint vrijheid met respect voor elkaar en respect voor de rechten van een ander. Juist ook in moeilijkere tijden.

En daarom herdenken we samen, in stilte, hier vandaag in Roelofarendsveen, maar op zoveel meer plekken in ons land; om aandacht te blijven geven aan verbondenheid. Aan liefde. Aan gelijkheid. Aan vrijheid. Dat zijn we aan elkaar verplicht en zeker aan al die mensen die vochten voor de vrijheid die wij nu zo lief hebben in Nederland. Vandaag eren we hen, degenen die hun leven gaven voor onze vrijheid.

Met elkaar blijven we volmondig zeggen; ‘Dat nooit meer’.

Dank voor uw aandacht.